Đặt lịch khám tại Bệnh viện Việt Đức qua Hotline: 0978717789.   Tư vấn: toanddd@gmail.com
  • tai-thu-vien

    Cập nhật kiến thức Cập nhật thông tin - Tư vấn giải đáp - Trao đổi kinh nghiệm

  • Cập nhật kiến thức 2-1

    Cập nhật kiến thức Cập nhật thông tin - Tư vấn giải đáp - Trao đổi kinh nghiệm

  • Cập nhật kiến thức 3-1

    Cập nhật kiến thức Cập nhật thông tin - Tư vấn giải đáp - Trao đổi kinh nghiệm

  • phau-thuat-chinh-hinh

    Phẫu thuật chỉnh hình Cập nhật thông tin - Tư vấn giải đáp - Trao đổi kinh nghiệm

  • phau-thuat-khop-goi

    Phẫu thuật nội soi khớp gối Cập nhật thông tin - Tư vấn giải đáp - Trao đổi kinh nghiệm

  • Nội soi khớp gối 3

    Phẫu thuật nội soi khớp gối Cập nhật thông tin - Tư vấn giải đáp - Trao đổi kinh nghiệm

  • thay-khop-goi1

    Phẫu thuật thay khớp gối Cập nhật thông tin - Tư vấn giải đáp - Trao đổi kinh nghiệm

  • thay-khop-goi2

    Phẫu thuật thay khớp gối Cập nhật thông tin - Tư vấn giải đáp - Trao đổi kinh nghiệm

  • thay-khop-hang

    Phẫu thuật thay khớp háng Cập nhật thông tin - Tư vấn giải đáp - Trao đổi kinh nghiệm

  • quan-he-quoc-te1

    Quan hệ quốc tế Cập nhật thông tin - Tư vấn giải đáp - Trao đổi kinh nghiệm

  • quan-he-quoc-te2

    Quan hệ quốc tế Cập nhật thông tin - Tư vấn giải đáp - Trao đổi kinh nghiệm

  • Quan hệ quốc tế 1-1

    Quan hệ quốc tế Cập nhật thông tin - Tư vấn giải đáp - Trao đổi kinh nghiệm

  • Quan hệ quốc tế 2-1

    Quan hệ quốc tế Cập nhật thông tin - Tư vấn giải đáp - Trao đổi kinh nghiệm

  • chat-luong-cuoc-song

    Người có sức khỏe, có hy vọng, và người có hy vọng, có tất cả mọi thứ.
    He who has health, has hope, and he who has hope, has everything.

Sụn chêm hình đĩa – thể bất thường, hiếm gặp của sụn chêm

Sụn chêm hình đĩa là một dạng bất thường về hình thái của sụn chêm, thường dễ bị tổn thương hơn so với  sụn chêm bình thường khi có chấn thương. Một số người có sụn chêm hình đĩa có thể chung sống hòa bình suốt cuộc đời, tuy nhiên hầu hết trong số họ xuất hiện triệu chứng ngay từ lúc còn nhỏ.

Đặc điểm giải phẫu

Sở dĩ gọi sụn chêm vì có hình thái giống như cái chêm, nằm giữa lồi cầu đùi và mâm chầy. Có hai sụn chêm là sụn chêm trong và sụn chêm ngoài.

Rách sụn chêm

Vị trí giải phẫu sụn chêm

Sụn chêm có vai trò hấp thụ và phân tán lực dồn lên khớp gối, bảo vệ sụn khớp. Nhờ có sụn chêm, gối có thể gấp và duỗi dễ dàng với biên độ tối đa. Bình thường sụn chêm có hình giống lưỡi liềm hay trăng khuyết. Khi sụn chêm hình đĩa, hình thái sụn chêm có xu hướng tròn giống “cái đĩa”. Sụn chêm hình đĩa chủ yếu gặp ở sụn chêm ngoài, chiếm tỷ lệ 1-3%. 20% trường hợp sụn chêm hình đĩa gặp cả hai chân.

Phân loại 

Sụn chêm hình đĩa được chia thành 3 loại:

  • Sụn chêm hình đĩa không hoàn toàn: thân sụn chêm dầy hơn và rộng hơn bình thường
  • Sụn chêm hình đĩa hoàn toàn: sụn chêm rộng và che phủ hết mâm chầy
  • Sụn chêm siêu di động Wrisberg: Nguyên nhân được cho là thiếu khuyết dây chằng mâm chầy-sụn chêm lúc mới sinh. Do không được giữ bởi dây chằng, sụn chêm đi động dễ dàng trong khớp gây các triệu chứng như đau, kẹt khớp, có tiếng kêu “lách cách” lúc vận động (hội chứng “snapping knee”).
Sụn chêm hình đĩa

Sụn chêm bình thường và sụn chêm hình đĩa (hình sáng bên trái)

Tổn thương sụn chêm hình đĩa

Hình thái bất thường của sụn chêm làm cho sụn chêm dễ bị mắc kẹt trong khớp, do đó sụn chêm hình đĩa dễ bị rách hơn sụn chêm bình thường khi có yếu tố chấn thương, đặc biệt sụn chêm hình đĩa thể siêu di động.

Nguyên nhân

Không tìm thấy nguyên nhân rõ ràng. Có người cho rằng, sụn chêm hình đĩa là do sự thiếu hụt dây chằng lúc mới trẻ mới sinh, làm cho sụn chêm căng ra (duỗi thẳng), và quá trình lớn lên trở thành sụn chêm hình đĩa.

Tổn thương sụn chêm hình đĩa thường xẩy ra sau một chấn thương vặn xoắn gối. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp, trẻ không có tiền sử chấn thương nhưng vẫn có triệu chứng  như kẹt khớp và tiếng kêu “lách cách” trong gối lúc vận động.

Triệu chứng 

Triệu chứng lâm sàng. dấu hiệu lâm sàng tùy thuộc vào thể sụn chêm, vị trí, mức độ tổn thương và độ mất vững của sụn chêm hình đĩa, thường gặp là:

  • Đau gối
  • Sưng và hạn chế vận động gối
  • Khớp gối bị kẹt, hoặc có tiếng lách cách trong khớp khi vận động
  • Gối cảm giác bị trượt khi bước
  • Duỗi không hết gối
  • Cơ đùi teo nhỏ (thường do hậu quả của đau, hạn chế vận động)

Khám ở tư thế đồng thời vừa xoay mâm chầy, vừa gấp hoặc duỗi gối, cảm giác có tiếng chạm hoặc nghe tiếng lách cách trong khớp. Rõ hơn sẽ thấy một phần sụn chêm trôi ra ngoài khe khớp, có thể sờ thấy ngay dưới da.

Hình ảnh trên Xquang thông thường: dấu hiệu gợi ý là khoảng sáng khe khớp giữa lồi cầu ngoài xương đùi và mâm chầy ngoài rộng hơn bên bình thường.

Hình ảnh cộng hưởng từ (MRI): có giá trị chẩn đoán khá chính xác, dựa vào các tiêu chuẩn sau:

  • Tiêu chuẩn được áp dụng phổ biến nhất: dựa vào tỷ lệ giữa chỗ hẹp nhất với chỗ rộng nhất của sụn chêm trên mặt phẳng trán (coronal slice), tỷ lệ này lớn hơn 1/5 (20%); dựa vào tỷ lệ giữa chiều rộng thân với đường kính sụn chêm trên mặt phẳng đứng dọc (sagittal slice), tỷ lệ này lớn hơn 75%.

 

Sun chêm hình đĩa

Hình ảnh sụn chêm ngoài hình đĩa, trên lát cắt đứng ngang của phim cộng hưởng từ

  • Tiêu chuẩn ít chính xác hơn: chiều rộng của sụn chêm tại vị trí hẹp nhất lớn hơn 15 mm, và trên ít nhất 3 lát cắt đứng dọc có sự liên tục giữa sừng trước và sừng sau của sụn chêm.

 

Sụn chêm hình đĩa

Hình ảnh sụn chêm hình đĩa trên lát cắt đứng dọc của phim cộng hưởng từ

Đối với thể siêu di động Wrisberg thường khó thấy trên phim MRI vì sụn chêm chỉ thay đổi khi gối vận động.

Sụn chêm hình đĩa

Hình ảnh sụn chêm hình đĩa hoàn toàn qua nội soi khớp gối (dấu sao)

Điều trị

Một số trường hợp sụn chêm hình đĩa được phát hiện tình cờ. Những bệnh nhân có sụn chêm hình đĩa không có bất cứ một triệu chứng gì, không cần thiết phải phẫu thuật.

Chỉ định phẫu thuật khi sụn chêm hình đĩa bị rách hoặc có triệu chứng trên lâm sàng như đau, kẹt khớp, tiếng lách cách khi vận động…Hiện nay, phẫu thuật nội soi là phương pháp điều trị tối ưu, được các phẫu thuật viên lựa chọn.

Tùy theo tính chất, vị trí tổn thương mà phẫu thuật viên sẽ cắt bỏ phần sụn chêm rách hay khâu phục hồi; cắt tạo hình sụn chêm hình đĩa (thân giữa) để giống hình thái sụn chêm bình thường.

Sụn chêm hình đĩa

Hình ảnh sụn chêm hình đĩa qua nội soi: trước mổ (A) và sau mổ cắt tạo hình (B)

Thạc sĩ Dương Đình Toàn

Tin liên quan

  1. Diễn biến mảnh ghép sau mổ tái tạo dây chằng chéo khớp gối và chế độ vận động phù hợp

    Quá trình phục hồi dây chằng chéo khớp gối sau mổ tái tạo phụ thuộc vào nhiều...
  2. NHỮNG BÀI TẬP KHỚP GỐI ĐƠN GIẢN VÀ NHỮNG LƯU Ý TRƯỚC KHI MỔ TÁI TẠO DÂY CHẰNG CHÉO TRƯỚC

    Một trong những biến chứng thường gặp nhất sau mổ tái tạo dây chằng chéo trước...
  3. Tiếp cận phương pháp mới điều trị tổn thương dây chằng chéo trước khớp gối

    Phương pháp kinh điển điều trị tổn thương dây chằng chéo khớp gối hiện nay...
  4. Viêm màng hoạt dịch khớp gối mạn tính không đặc hiệu

    1. ĐẠI CƯƠNG Viêm khớp không đặc hiệu được định nghĩa là bất kể loại viêm...
  5. Tập phục hồi chức năng sau mổ thay khớp gối

    Thoái hóa khớp là bệnh thường gặp ở người có tuổi. Bệnh thường xuất hiện...
  6. Các phương pháp phẫu thuật tái tạo dây chằng chéo trước khớp gối

    Tổn thương dây chằng chéo trước (DCCT) là một trong những tổn thương hay gặp nhất...
  7. Bài tập phục hồi chức năng sau mổ tái tạo dây chằng chéo sau khớp gối

    Đứt dây chằng chéo sau là thương tồn thường gặp trong chấn thương khớp gối....
  8. Bài tập phục hồi chức năng sau mổ rách sụn chêm khớp gối

    Rách sụn chêm là một trong những tổn thương  thường gặp trong chấn thương khớp...
  9. Tiêm corticoid vào khớp: Dễ dãi là mang họa

    Khi tuổi thọ càng cao sẽ kéo theo nhiều hệ lụy liên quan tới xương khớp. Trong một...